دیاستما (diastema) فاصله افتادن بین دندانها است که از ۰.۵ میلیمتر بیشتر است و میتواند بین هر دندانی ایجاد شود. فاصله افتادن بین دندانها مضر نیست و در کودکان و بزرگسالان دیده میشود. در کودکان وقتی دندانهای دائمی آنها درمیآید این شکاف از بین میرود. درمان آن لازم نیست، اما اگر فردی از ظاهر دندانهایش بدش میآید، میتواند شکافها را ببندد. در این مطلب قصد داریم بدانیم علت فاصله افتادن بین دندانها چیست و روشهای درمانی و پیشگیری را بشناسیم.
علت فاصله افتادن بین دندانها چیست و چگونه بسته میشود؟
دیاستما ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
اندازه دندانهای مرتبط با استخوان فک
اگر دندانهای فردی نسبت به اندازه استخوان فکش خیلی کوچک باشد، ممکن است فاصله بین دندانها ایجاد شود. اندازه استخوان فک و دندان میتواند ژنتیکی باشد و این یکی از دلایل ایجاد دیاستما بین خانوادهها است.
دندانهای کوچکتر از اندازه معمولی
اگر برخی از دندانها کوچکتر از دندانهای دیگر باشند، بین آنها فاصله میافتد. این فاصله بین دندانهای دو طرف دو دندان جلویی فوقانی را درگیر میکند اگر دندانهای فوقانی نسبتا کوچک باشند، شکاف میتواند بین آنها ایجاد شود.
فرنوم لیبیال بزرگ
فرنوم لیبیال بافتی است که به طور طبیعی از داخل لب بالا به لثه رشد میکند. اگر این بافت بزرگ باشد میتواند منجر به ایجاد شکاف بین دندانها شود.
بیماری لثه
فاصله افتادن بین دندانها میتواند نشانهای از بیماری پیشرفته لثه باشد. در افراد مبتلا به بیماری لثه، التهاب منجر به آسیب به استخوانی میشود که از دندان حمایت میکند.
در نهایت، ممکن است دندانها شل شده و شکافهایی ایجاد شود.
رفلکس بلع
وقتی رفلکس بلع به درستی اتفاق میافتد، زبان به سقف دهان فشار میآورد. در عوض ممکن است فردی هنگام بلعیدن زبان خود را به دندانهای جلویی فشار دهد. با گذشت زمان، این فشار تکراری به دندانهای جلو آنها را به جلو میراند و باعث ایجاد شکاف میشود.
عادات
مکیدن انگشت شست، مکیدن لب، کشیدن زبان و عادتهای مشابه میتواند دندانهای جلویی را تحت فشار قرار دهد و آنها را به جلو سوق دهد. این امر میتواند منجر به دیاستما شود.
از دست دادن دندانهای شیری
کودکان میتوانند در صورت از دست دادن دندانهای شیری، دچار دیاستمای موقتی شوند. وقتی دندانهای دائمی آنها رشد کند، این شکافها معمولا از بین میروند.
این نوع شکاف به اندازهای شایع است که دندانپزشکان آن را یک پدیده طبیعی رشد در کودکان میدانند. معمولا هیچ درمانی برای آن لازم نیست.
روشهای از بین بردن فاصله بین دندانها
دیاستما ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد، خصوصا اگر علت ایجاد فاصله عدم تطابق اندازه دندانها و استخوان فک باشد یا اگر در نتیجه افتادن دندانهای شیری اتفاق افتاده باشد. اگر درمان از نظر پزشکی ضروری نباشد، اما فرد به دلایل زیبایی بخواهد فاصله را کم کند، یک دندانپزشک میتواند در انتخاب بهترین روش به او کمک کند. گزینههای درمانی عبارتاند از:
روکش یا باندینگ
به عنوان یک جایگزین برای ارتودنسی، دندانپزشک میتواند روکش یا باندینگ را پیشنهاد دهد. اگر دیاستما در نتیجه وجود دندانهای کوچکتر ایجاد شده باشد، این درمانها بهترین گزینه هستند. دنتال باندینگ شامل استفاده از رزین روی سطح دندانها و سپس سخت شدن رزین با منبع نور است. از طرف دیگر، نصب روکش شامل محکم کردن قطعات ظریف چینی روی سطح دندانها است.
ایمپلنت یا کاشت دندان
اگر علت دیاستما یا فاصله بین دندانها وجود دندانهای کم باشد، ممکن است روشهای دندانپزشکی گستردهتری مانند کاشت یا ایمپلنت نیاز باشد. ایمپلنت دندانی شامل قرار دادن پیچهای فلزی در استخوان فک و اتصال دندانهای جایگزین است. کاشت دندان شامل دندان کاذبی است که توسط دستگاهی به دندانهای دو طرف شکاف متصل میشود.
عمل جراحی
زمانی که دیاستما به دلیل فرنوم لیبیال ایجاد میشود، دندانپزشک ممکن است عمل جراحی را برای از بین بردن فاصله بین دندانها توصیه کند.
روشهای پیشگیری از فاصله افتادن بین دندانها
پیشگیری از همه علتهای فاصله افتادن بین دندانها ممکن نیست با این حال اگر بیماری یا عادتهای لثه دلیلش باشد، میتوان با رعایت موارد زیر از ایجاد آن جلوگیری کرد:
- مسواک زدن روزانه دو بار
- نخ دندان کشیدن روزانه
- مراجعه مرتب به دندانپزشک
- پرهیز از مکیدن انگشت شست و کمک به کودکان در ترک این عادت
- اصلاح رفلکس بلع
سخن پایانی
بسته به علت اصلی، چشماندازها متفاوت هستند. با این حال روشهای درمانی میتوانند دیاستما را از بین ببرند یا کاهش دهند. این فاصله بین دندانها پس از درمان معمولا بسته خواهد شد، مگر این که فرد به عادتهایی مانند مکیدن شست بازگردد یا از دستورالعملهای دندانپزشک خود پیروی نکند.
منابع
drbradhylan.com
medicalnewstoday.com