تاثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان

نگهداری درست از دندان‌ها و تأمین سلامتی و بهداشت آنها، به رعایت موارد بسیاری نیاز دارد. در میان این موارد، تأثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان بسیار چشمگیر است.

مصرف مداوم برخی مواد غذایی می­توانند موجب تغییر رنگ، ایجاد پلاک، خرابی و پوسیدگی دندان­ها شوند، که در کلینیک اکتیدنت به بررسی تأثیر تغذیه در رشد دندان­های کودکان و سلامت دندان­های بزرگسالان خواهیم پرداخت.

نقش تغذیه در تکامل دندان

نوع تغذیه کودک، تأثیر مستقیمی بر رشد دندان­های کودک و سلامت آنها دارد. رژیم غذایی کودک، باید به گونه­ ای تنظیم شود که حاوی ویتامین­های ضروری برای رشد استخوان­های بدن آنان باشد. در صورتی که کودکان ویتامین­ها و مواد مغذی برای رشد استخوان­ها را به اندازه کافی دریافت کنند، رشد دندان های آنان نیز، مطلوب خواهد بود. (در ادامه مطلب به بررسی ویتامین­های ضروری برای سلامت دندان­ها خواهیم پرداخت)

فارغ از موضوع رشد دندان کودکان، مسأله نگهداری از دندان آنها نیز اهمیت به­ سزایی دارد. برای نگهداری از دندان کودکان، باید مسواک زدن را از بدو رویش دندان­ها آغاز کنید.

چه مواد غذایی برای دندان کودکان مضر است؟

رژیم غذایی پر کربوهیدرات، پرنشاسته و پر قند­وشکر، می­تواند باعث پوسیدگی دندان کودکان شود. همچنین ضروری است که کودک، پس از مصرف خوراکی­های جویدنی چسبنده، مانند پاستیل، کارامل،کشمش، میوه ­های خشک،گرانولابارها، کوکی­ ها و شیره­ های شیرین، به سرعت دندان­های خود را مسواک بزند و در غیر این صورت، از مصرف چنین خوراکی­ هایی اجتناب کند.

هنگامی که مواد غذایی چسبناک، به سطح دندان­، می­چسبند، بزاق، به دلیل چسبندگی بیش از حد این مواد، قادر نیست آنها را از سطح دندان پاک کند. در نتیجه، باکتری­ها شروع به فعالیت کرده و دندان­ها را تخریب می­کنند.

مدت ­زمانی که این مواد غذایی روی دندان­ها باقی می­مانند، عامل تعیین کننده در سرعت پوسیدگی دندان­ هاست. به عبارتی دیگر، اگر پس از مصرف این مواد غذایی، دندانهای کودکان را مسواک بزنید و به خوبی تمیز کنید، ریسک پوسیدگی دندان­ های آنان، بسیار کمتر خواهد شد.

بهترین کار این است که انتخاب مواد غذایی سالم و درک تأثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان را از کودکی، به فرزندان خود آموزش دهید.

چگونه می­توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟

رعایت بهداشت دهان و دندان­ها

مسواک زدن مکرر و نخ کشیدن، از مهم­ترین مراقبت های پیشگیرانه هستند. همان طور که مشاهده کردید، تشکیل پلاک، اولین مرحله از پوسیدگی دندان است که با رعایت بهداشت دندان، به راحتی می­توان از آن پیشگیری نمود.

داشتن رژیم غذایی سالم

داشتن رژیم غذایی سالم و عدم مصرف خوراکی­های مضر (که پیشتر ذکر شد) نقش مهمی در سلامت دهان و دندان ایفا می­کند.

مصرف آب

مصرف آب و آشامیدنی­های سالم، به میزان مناسب، موجب ترشح کافی بزاق می­شود که وظیفه شستشوی طبیعی دندان­ها بر عهده دارد. خشکی دهان که بر اثر عدم ترشح کافی بزاق، ایجاد­ می­شود، یکی از مهم­ترین دلایل پوسیدگی دندان­هاست.

تعداد دفعات مصرف مواد غذایی

تعداد دفعات مصرف مواد غذایی، در بهداشت دهان و دندان، تأثیرگذار است. بهتر است از مصرف میان وعده ­های غذایی پرتعداد پرهیز شود و دندان­ها پس از هر وعده غذایی تمیز شوند.

ظاهر مواد غذایی

شکل و ظاهر مواد غذایی نیز می­تواند در پوسیدگی دندان­ها اثرگذار باشد. همان طور که گفته شد، خوراکی­های چسبنده و جویدنی، می­توانند به سطح دندان­ها بچسبند و به تشکیل پلاک منجر شوند.

بنابراین اگر به مصرف چنین خوراکی­هایی علاقه دارید، بهتر است بلافاصله پس از مصرف، دندان­ها را مسواک بزنید؛ زیرا قوام مواد غذایی و چسبندگی آنها، به آسانی، موجب آسیب­ دیدگی دندان­ها خواهد شد.

تغییر رنگ دندان ها

تغییر رنگ دندان­ها، پس از مصرف برخی مواد غذایی رنگی (مانند پفک، نوشابه و چای) از تأثیرات فوری غذا بر دندان­هاست. برای جلوگیری از این تغییر رنگ، بهتر است مصرف مواد غذایی رنگی را محدود کرده و پس ازمصرف این خوراکی­ها مسواک بزنید.

مصرف مواد غذایی تخمیر شده

مصرف مواد غذایی تخمیر شده، مانند ماست، دوغ، می­تواند فضای دهان را اسیدی نموده و مواد معدنی مینای دندان را حل کند. به این فرآیند، فرسایش مینا گفته می­شود. این فرآیند به صورت تدریجی و در طول زمان اتفاق می­افتد.البته این مواد غذایی تخمیر شده، به لطف خاصیت اسیدی خود، می­ توانند باکتری­های مضر بدن را از بین ببرند، اما مصرف زیاد آنها به مینای دندان آسیب می­رساند.

مصرف داروی جویدنی

مصرف داروی جویدنی می­تواند ریسک فرسایش مینا را افزایش دهد. زیرا مصرف داروهای جویدنی، باعث تماس مستقیم مواد شیمیایی و دارویی، با سطح دندان­ها می­شود.

برای تقویت دندان و لثه چه بخوریم؟

کمبود ویتامین­ و مواد معدنی، می­تواند موجب ضعیف شدن مینای دندان شده و سرعت پوسیدگی آن را بیشتر کند. داشتن یک رژیم غذایی سالم و مقوی، در کنار رعایت بهداشت، می­تواند دندان­ها را تقویت کرده و از پوسیدگی آنها جلوگیری کند.

ویتامین D، کلسیم، فسفر و ویتامین A، از مهم­ترین ویتامین­ها و مواد معدنی برای تقویت مینای دندان هستند.

همچنین رژیم غذایی سرشار از ویتامین C، آهن، کلسیم و ویتامین D، به داشتن لثه­ های سالم کمک می­کند.

مصرف آجیل و خشکبار، میوه کامل، سبزیجات، منابع پروتئینی بدون پوست و لبنیات، به میزان کافی، می­تواند این مواد مغذی را تأمین کند.

درصورتی که رژیم غذایی شما، حاوی این ویتامین­ها و مواد معدنی نیست، بهتر است با تجویز پزشک، از مکمل­های غذایی استفاده کنید.

منابع :