بهداشت دهان در سنین بالای ۵۵ سال

هرچه که مسن­ تر می­شویم، برخی مسائل مربوط به سلامتی به ویژه سلامت دهان توجه ما را به خود جلب می­کنند. ما تنها صاحب یک مجموعه دندان دائمی می­شویم، بنابراین مهم است که برای تمام عمر مراقب آن‌ها باشیم.

بررسی اجمالی

به گفته بنیاد خدمات دندان واشنگتن (WDSF)، حدود ۷۵ درصد بزرگسالان ۶۰ ­ساله و بیشتر، تنها تعدادی از دندان­های اصلی خود را دارند. مشکلاتی مثل بیماری­های شدید لثه، که میان حدود ۲۳ درصد سالمندانِ بین ۶۵ تا ۷۴ ­سال شایع است، ممکن است به از دست دادن دندان­های طبیعی منجر شود. بهداشت نامناسب دهان و دندان، خطر بیماری­های قلبی و دیابت را افزایش می­دهد. بیماری آلزایمر و پوکی استخوان از جمله بیماری هایی هستند که سلامت دهان و دندان سالمندان را تحت تاثیر قرار میدهند.

بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر نوعی زوال عقل است که طی آن عملکرد مغز از دست می رود و با گذشت زمان به تدریج وخیم ­تر شده و روی فکر کردن، رفتار و عملکرد حافظه اثر می­گذارد. افرادی که از آلزایمر رنج می‌برند، ممکن است نحوه ­ی مسواک زدن یا اهمیت آن را فراموش کنند؛ بنابراین کسانی که از آن‌ها مواظبت می‌کنند باید صبور باشند و به آن­ها در مراقبت از دندان­هایشان کمک کنند.

پوکی استخوان

پوکی استخوان یک مشکل پزشکی است که تراکم استخوان­ها را کاهش و احتمال شکستگی را افزایش می­دهد. خانم‌هایی که دوران یائسگی را پشت سر گذاشته‌اند، در بیشترین خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. وقتی تراکم استخوان­های دهان کاهش می­یابد، دندان­ها ممکن است لق شوند. به گفته انجمن ملی سلامت آمریکا (NIH)، احتمال لق شدن دندان­ها در زنان مبتلا به پوکی استخوان ۳ برابر بیشتر از سایر زنان است. برای درمان بیشتر مبتلایان به پوکی استخوان یا پیشگیری از آن، داروهای مهارکننده ­ی بازجذبِ استخوانی تجویز می­ شود. با این وجود، برخی از این داروها عارضه­ای نادر اما جدی به نام استئونکروز فک به دنبال دارند که به استخوان فک صدمه می­زند.

دانستن

بیماری لثه، پوسیدگی دندان و ریشه، دندان­های حساس، دیابت و خشکی دهان برخی از بیماری‌هایی هستند که اهمیت سلامت دندان را در سالمندان برجسته‌تر می کنند. اجازه بدهید به این موارد به شکل جزئی­ تر بپردازیم:

بیماری لثه

این بیماری مهم، زمانی رخ می­دهد که بافت لثه ­ی اطراف دندان به علتِ جمع شدن پلاک روی دندان­ها و لثه­ ها عفونت کند. ژنژیویت اولین مرحله­ ی بیماری لثه است و با لثه­ های متورم و قرمزی که خونریزی می­کنند، مشخص می­شود. بیماری لثه به چند دلیل برای بیمارانِ مسن جای نگرانی دارد که یکی از آن‌ها عدم رعایت بهداشت دهان و دندان از سنین جوانی است که موجب تجمع پلاک روی دندان­ها و لثه­ ها شده است. با درمان صحیح (مثل مراجعه به دندانپزشک) ژنژیویت قابل اصلاح است.

پوسیدگی دندان و ریشه

اگر لثه عقب نشینی کرده باشد، حتی در سنین بیشتر از ۵۵ ­سالگی هم امکان پوسیدگی دندان یا ریشه­ ی آن وجود دارد. سالمندان باید به خوبی لثه ­ها، دندان­ها و سطوح ریشه ه­ای که در معرض آسیب قرار گرفته‌اند را تمیز کنند تا پلاک­های دندانی و باقی‌مانده‌های غذا پاک‌سازی شوند. بهداشت‌کار دهان و دندان می­تواند با جرم­گیری دندان­ها و خط لثه، جرم­ها و پلاک­های این قسمت­ها را از بین ببرد و صاف و تمیزشان کند.

دندان­های حساس

برای همه ­ی ما پیش آمده گاهی با خوردن آب سرد دردی تیز در دندان خود حس کنیم. حساسیت دندان دلایل مختلفی دارد؛ مثل مسواک زدن خشن با یک مسواک سخت، مینای فرسوده شده و یا دندانی که ترک خورده یا شکسته است. مسواک زدنِ صحیح و استفاده از خمیر­دندان­های حساسیت ­زدا به مرور حساسیت را به حداقل خواهد رساند.

خشکی دهان

این مسئله زمانی اتفاق می­افتد که بزاق دهان کاهش می­یابد و اغلب به خاطر داروهایی است که برای سایر بیماری‌ها به کار می­روند و با افزایش سن، مصرف­شان متداول می‌شود. بزرگ­ترین نگرانی مربوط به خشکی دهان، پوسیدگی دندان و ریشه است که هر دو می­توانند منجر به از دست رفتن دندان شوند.

برنامه ریزی

درست است که با افزایش سن، مستعد بیماری‌های دهان و دندان می‌شویم ولی قرار نیست حتماً به آن­ها مبتلا شویم. چند نکته مهم در این رابطه وجود دارد:

  • به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. حتی اگر از دندان مصنوعی استفاده می­کنید، چک شدن دندان­ها و لثه­ هایتان بسیار مهم است.
  • حتما دو بار در روز و حداقل به مدت دو دقیقه مسواک بزنید و از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
  • مهم است که روزی یک بار نخ­دندان بکشید. تمیز کردن لای دندان­ها، سلامت آن­ها و لثه­ ها را تضمین می­کند.
  • مقدار قند ناشی از مصرف نوشیدنی­ های گازدار و آبنبات را زیرنظر داشته باشید و در مصرف میان­ وعده ­های سرشار از نشاسته دقت کنید. کمی بعد از خوردن میان‌وعده، مسواک بزنید.
  • تنباکو مصرف نکنید. مصرف تنباکو به هر شکلی خطر ابتلا به سرطان گلو و دهان و همچنین بیماری­های قلبی و غیره را افزایش می­دهد.
  • از خمیردندان حاوی فلوراید یا محلول دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
  • از پزشک خود بخواهید در صورت امکان داروهایتان را با داروهایی که خشکی دهان ایجاد نمی‌کند، جایگزین کند. اگر ممکن نیست، زیاد آب بنوشید، آدامس فاقد قند بجوید و از مصرف الکل که باعث از دست رفتن آب بدن می­شود اجتناب کنید.
  • از یک دهانشویه ­ی ‌آنتی باکتریال استفاده کنید. دهان­شویه­ ی آنتی باکتریال در کنار مسواک و نخ دندان، مانع تجمع تدریجی پلاک می­شود.

با بالا رفتن سن، حفظ دندان­ها در مطلوب­ترین وضعیت، چند روشِ منطقی و معمول دارد. هم­چنین مهم است که به طور منظم نزدیک متخصصِ مراقبت از دندان بروید؛ چرا که می­تواند نکات و توصیه­ های مراقبتی بیشتری در اختیارتان قرار دهد. بنابراین چکاپ دندان­هایتان را فراموش نکنید.

اگر سوالی دارید در بخش کلینیک اکتیدنت از متخصصین مربوطه مطرح نمایید.

در اینستاگرام ما را دنبال نمایید