پیوند استخوان فک

پیوند استخوان فک : اکثر مردم فکر میکنند که استخوان، جسمی سخت و غیر قابل انعطاف و تغییر‌ است و در طول عمر انسان هیچگونه تغییر شکلی نمی دهد. اما بر خلاف تصور درواقع استخوان مدام در حال تغییر شکل دادن است. این موضوع برای استخوانی که‌از دندان‌ها پشتیبانی می‌کند، می‌تواند مفید و یا مضر باشد.

جراحی پیوند استخوان فک

به فرآیند بازسازی و جایگزین‌کردن بخشی از فک که‌دچار آسیب یا تحلیل شده ‌است را‌ به می گویند. این عمل با استفاده ‌از مواد شبیه ‌استخوان یا خود استخوان برای ایجاد شرایط مناسب قبل از انجام ایمپلنت‌های دندانی و ‌یا سایر ترمیم‌های دندانی و جایگزین کردن دندان از‌ دست رفته، صورت می‌گیرد. همچنین موجب افزایش ارتفاع و عرض استخوان فک و پُر شدن قسمت هایی که دچار نقص شده است می‌شود.

انواع پیوند استخوان فک

آلوپلاست

در روش آلوپلاست، از مواد سنتزی برای تشکیل استخوان استفاده می‌شود. این مواد برخی سلول‌های بدن را تحریک می‌کند تا بدون پیوند به استخوان تبدیل شوند. کارآمدی پیوند استخوانی آلوپلاست کمتر از پیوند آلوگرافت و‌یا زنوگرافت می‌باشد، اما در عوض احتمال عفونت کردن آن نیز بسیار کمتر ‌است.

آلوگرافت‌

در پیوند استخوان فک با روش آلوگرافت استخوان مورد نیاز برای پیوند، از بدن یک متوفی تامین می‌شود که در آزمایشگاه، فرآوری شده ( انجماد و استریلیزاسیون) و در بانک بافت نگهداری می‌شود. در صورتی که بیمار تمایل به برداشت استخوان از بدن خودش را نداشته باشد، می توان از این گزینه برای وی استفاده کرد.

مزیت استفاده از این روش این است که به راحتی در دسترس بوده و نیازی به جراحی دوم ندارد. طی آزمایشات بالینی برای استخوان آلوگرافت، شواهد مثبت و قطعی به دست آمده و دارای نتایج ایمنی عالی می‌باشد. منتهی در مواردی امکان انتقال بیماری، عفونت و یا عدم پذیرش فرد گیرنده وجود‌دارد.

اتوگرافت‌

اتوگرافت استخوان قسمتی از بدن خود بیمار است که برداشته شده و به جای دیگری پیوند زده می‌شود. این نوع از پیوند استخوان مستلزم انجام دو جراحی است. یکی برای برداشتن استخوان از ناحیه‌ی مناسب و دیگری برای قرار دادن استخوان در ناحیه‌ی تحت درمان.

نواحی مناسب برای برداشت استخوان شامل:

چانه یا راموس در فک پایین(قسمت عقب فک پایین)
لگن یا استخوان ساق (درشت‌نی)

اگر چه پیوند استخوان فک در این روش مستلزم بستری‌شدن و بیهوشی برای جراحی است اما باید در نظر داشت که برداشت استخوان از بدن خود بیمار یک مزیت محسوب شده و شانس موفقیت را بالا می‌برد. همچنین امکان انتقال بیماری در این روش برابر با صفر است.

زنوگرافت

در روش زنوگرافت برای پیوند استخوان فک، از مواد معدنی استخوان طبیعی که استریلیزه شده و تمام مواد آلی آن حذف شده، استفاده می‌شود. امروزه استفاده از استخوان گاو به عنوان ماده پیوندی در اکثر جراحی‌های دهان به امری عادی تبدیل شده است و سالهاست که به عنوان یک تکنیک اثبات شده و مطمئن شناخته شده است.

از عیوب این روش می‌توان به عدم استخوان‌سازی و عدم امکان استفاده در ضایعات وسیع، اشاره کرد. این در حالی است که سهولت پیوند استخوان با این روش، نیاز نداشتن به جراحی ثانویه جهت برداشت استخوان و همچنین عدم انتقال بیماری، همگی از مزایای زنوگرافت محسوب می‌شوند.

نحوه انجام پیوند استخوان فک

ابتدا دندانپزشک متخصص ناحیه آسیب دیده، وضعیت عمومی دندان و لثه را بررسی میکند. دندانپزشک به کمک رادیوگرافی پانورکس و سی‌تی اسکن عمق و عرض استخوان را ارزیابی دقیق می‌کند. سپس بر اساس نتایج، دندانپزشک ناحیه‌ را بی‌حس میکند و لثه را بررسی می‌نماید تا تشخیص‌دهد که به چه مقدار و چه نوعی از استخوان احتیاج است. به این ترتیب لثه را از دندان جدا می‌کند تا به ریشه و استخوان دندان دسترسی داشته باشد. در این مرحله ریشه‌ها کاملاً تمیز می‌شوند و ضایعات موجود در استخوان توسط مواد پیوندی پُر می‌شوند. سپس این ضایعات توسط غشاهای خاصی پوشیده شده و مواد پیوندی گذاشته میشود .

غشاها در مراحل اولیه درمان، برای پوشاندن مواد پیوند مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین آن‌ها باعث جلوگیری از رشد لثه‌ها در ضایعات استخوان می‌شوند. بعد از اینکه پیوند در جای خود قرار گرفت، لثه‌ها به محل درمان شده بخیه زده می شوند. بخیه‌های بیمار ۷ تا ۱۰ روز بعد از جراحی، کشیده و یا جذب می‌شود. در نظر داشته باشید که پس از انجام جراحی بیمار باید برای اطمینان از درمان و تنظیم رشد استخوان تحت نظر دندانپزشک متخصص خود باشد.