عادت تخمه شکستن در بین ما ایرانی ها بسیار رواج دارد، به ویژه در ایادی همچون نوروز، یلدا و… تخمه شکستن بیشتر از قبل می شود. در این مطلب از کلینیک اکتیدنت به تاثیر تخمه شکستن بر دندان اشاره می کنیم.
بعضی از افراد ممکن است دارای عاداتی باشند. بعضی افراد به طور ناخودآگاه سنجاق سر؛ سوزن خیاطی و برخی از دانش آموزان مداد و خودکار، نجارها میخ و موسیقی دانان ابزار موسیقی را با دندان های خود نگه می دارند یا برخی افراد عادت به کشیدن پیپ و سیگار دارند.
این نوع عادت ها بدون این که فرد متوجه باشد می تواند سبب ساییدگی ،تخریب، بد شکلی لبه دندان ها و ایجاد فاصله بین دندان ها شود. تاثیرمشابه را می توانیم درکسانی که عادت به شکستن تخمه دارند هم مشاهده کنیم.
عادت غلط تخمه شکستن
تخمه شکستن به ویژه انواع سفت و پرنمک آن مانند تخمه هندوانه به مرور، باعث ایجاد فرورفتگی در دندان می شود ولی مثل پیپ، خودکار و آلات موسیقی سبب باز شدن دندان ها از هم نمی شود.
مشکل لثه هم مزید برعلت
مواد مصرفی مثل تخمه و بلال که پوست آن بین دندان ها و گاهی در لثه فرو می رود، می تواند اتصال بین لثه و دندان را از بین ببرد و سبب بروز التهاب در لثه ها شود. البته این اتفاق زیاد نمی افتد. این موضوع به سفتی و میزان فشار روی دندانها و دفعات استفاده از تخمه بستگی دارد.
۳ عامل مهم خرابی دندان ها در اثر شکستن تخمه
سه عامل تعداد، دفعات و تداوم آن بیشترین اثر مخرب را دارد. به عنوان مثال تخمه نرم مثل تخمه کدو اگر به طور مرتب و طولانی مدت استفاده شود. می تواند صدمه بیشتری نسبت به تخمه های سفتی که به صورت تفننی مصرف می شود، به دندان وارد کند و بر زیبایی دندان، به ویژه دندان های جلوی دهان، تاثیر بگذارد. با رعایت بهداشت دهان و مدیریت مصرف مواد غذایی تا حدودی می توان از شدت عوارض کاست.
تاثیر تخمه شکستن بر ایمپلنت و لمینت
همه موارد ذکر شده اثر تقریبا مشابهی بر ایمپلنت و دیگر روشهای بازسازی مثلا لمینت دارند. البته ایجاد فاصله بین ایمپلنت ها با احتمال کمتری رخ می دهد ولی سایش و تغییر رنگ و ایجاد تخلخل موضوعی قابل انتظار است.
اثر تخریبی تخمه شکستن اغلب بر دندان های دارای ترمیم زیبایی بیشتر است. به طور کلی، هر چیزی که به صورت طولانی مدت و عادت با دندان ها تماس داشته باشد. با توجه به اندازه آن و میزان استفاده، یک فرورفتگی و بدشکلی در لبه دندان ها به وجود می آورد ولایه های کامپوزیت بر اثر تماس مداوم و فشاری که به دندان ها وارد می شود، از بین می رود.
بیشترین اثر تخمه شکستن را می توانیم روی دندان های جلوی دهان ببینیم. این دندان ها به صورت اهرم قرار می گیرد و برای شکستن مواد غذایی استفاده می شود. در درازمدت، عادت به شکستن تخمه ها سبب ایجاد بد رنگی وفرورفتگی در لبه دندان ها می شود که نمای نامطلوبی ایجاد می کند. اگر این فرورفتگی ها به مدت طولانی ماندگار باشد سبب کاهش طول تاج دندان و مشکل ساز می شود.
اعتیاد به تخمه شکستن
مغز دارای یک مرکز پاداش است، که شروع به ترشح دوپامین و مواد شیمیایی می کند. زمانی که ما مواد غذایی می خوریم احساس خوبی به ما دست می دهد و با لذت از غذا خوردن احساس سیری هم می کنیم و دریافت مواد مغذی تعدیل می شود.
با خوردن تنقلات مقدار عظیمی از مواد شیمیایی آزاد می شود و به ما احساس خوب می دهد که در مقایسه با غذاهای فراوری نشده به «پاداش» بسیار قوی تر در مغز منجرمی شود و پس از آن به دنبال پاداش های بیشتر مغز، میل به تنقلات بیش از حد می شود این احتمالاً می تواند به دور باطل، به نام رفتارغذا خوردن اعتیاد آور یا اعتیاد به مواد غذایی منجر شود.