دندان قروچه یا ساییدن دندان ها، عادتی است که ممکن است به دلایل ذهنی و روانی مانند استرس یا دلایل جسمی مانند کمبود ویتامین و انگل گوارشی ایجاد شود. در این مقاله به بررسی عوارض و علائم دندان قروچه و راهکارهای درمان آن میپردازیم.

رفع دندان قروچه کودکان

آیا پایان روز و زمان خواب شبانه، برای کودک شما نیز زمان شروع دندان قروچه است؟ حدود ۱۵ تا ۳۳ درصد کودکان و ۸ درصد از بزرگسالان، به مشکل دندان قروچه دچار هستند. دندان قروچه کودکان می­تواند مینای دندان را دچار فرسایش و خوردگی کند و دندان­ها را با خطر جدی پوسیدگی مواجه سازد. والدین می­توانند با شناسایی علت دندان قروچه، در سدد رفع مشکل برآمده و از آسیب­ های بیشتر پیشگیری نمایند.

در اکثر موارد، دندان قروچه کودکان، پس از به خواب رفتن آنان اتفاق می­افتد، بنابراین آنها متوجه این حرکت نمی­شوند.

عادت دندان قروچه همیشه به یک شکل دیده نمی­شود و ممکن است در هر کودکی، متفاوت از دیگران باشد. همچنین اثرات مخرب دندان قروچه و ساییدگی دندان­ها، در بعضی کودکان بیشتر ظاهر شده و در بعضی دیگر، چندان دیده نمی­شود.

عوارض دندان قروچه

• ساییده شدن مینای دندان­ها به دلیل دندان قروچه، در برخی مواد باعث احساس درد در زمان ساییدن دندان­ها و افزایش حساسیت دندان­ها به سرما و گرما خواهدشد.
• ممکن است کودکان مبتلا به این عادت، در ناحیه فک، گوش و سر نیز احساس درد شدید نمایند.
• شکستگی، کوتاهی و ساییدگی و لب­پر شدن دندان­ها، از عوارض دندان قروچه و سهل­ انگاری در درمان آن است.
• دندان قروچه به دلیل ایجاد سر­وصدای مزاحم، به راحتی می­تواند خواب کودک و اطرافیان او را مختل نماید و مشکلات بعدی را به دلیل کمبود خواب ایجاد کند.

چگونه می­توان دندان قروچه در کودکان را تشخیص داد؟

برای تشخیص دندان قروچه، کافی است هنگامی که کودک شما به خواب رفته­ است، به حرکات دهان و صدای آن دقت کنید. صدای خاص دندان قروچه، با سایر صداهای معمول خواب (مانند خرخر کردن) متفاوت است. اگر متوجه شدید که کودک شما مبتلا به عادت دندان قروچه است، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید تا از آسیب­هایی همچون ساییدگی مینا، خوردگی و شکستگی دندان­ها جلوگیری نمایید.

علت دندان قروچه کودکان

• دندان قروچه کودکان در خواب، ممکن است دلایل متفاوتی داشته­ باشد. استرس و فشار روانی، ممکن است مهم­ترین علت دندان قروچه در کودکان زیر ۲ سال ( حتی کودکان بزرگتر و نوجوانان ) باشد.
• در برخی موارد کمبود ویتامین و مواد معدنی نیز ممکن است منجر به دندان قروچه در کودکان ۳ ساله (و بزرگتر یا کوچکتر) شود.
• عادت­ دندان قروچه، ممکن است یکی از علائم ابتلای کودک به اوتیسم باشد. دندان قروچه در برخی کودکان مبتلا به اوتیسم مشاهده شده­است.
• استرس و فشار روانی، محتمل­ ترین علت ایجاد عادت دندان­ قروچه در کودکان است. احساس خشم یا نگرانی می­تواند این عادت دندانی مخرب را تشدید کند. به عنوان مثال، نگرانی از امتحانات مدرسه، یا اضطراب به دلیل ایجاد شرایط جدید (مانند تولد یک خواهر یا برادر جدید، یا عوض شدن معلم مدرسه) ذهن کودک را تحریک کرده و او برای رهایی از استرس شدید، به طور ناخودآگاه، دندان قروچه می­کند. در برخی موارد کودکان در زمان بیداری و در طول روز نیز دندان­های خود را به هم می­سایند. استرس، مهم­ترین علت دندان قروچه کودکان در روز به شمار می­رود.
• دندان قروچه کودک در بیداری ، می­تواند دلایل دیگری نیز داشته ­باشد. کودکان بیش ­فعال، ممکن است بیش از سایر کودکان به عادت دندان قروچه یا سایر تیک­های عصبی مبتلا شوند.
• وجود انگل در سیستم گوارش کودکان، موجب ترشح مواد سمی در بدن آنان شده و اعصاب کودکان را به رفتارهایی همچون دندان قروچه تحریک می­کند. انگل­های گوارشی در میان خردسالان و کودکان بسیار متداول بوده و موجب ایجاد عادت دندان قروچه انگلی خواهند شد.

روش­های رفع دندان قروچه کودکان

اولین مرحله درمان دندان قروچه کودکان، شناخت علت اصلی آن است. برای ریشه­ یابی علت دندان قروچه کودک خود، بهتر است از مشاور کمک بگیرید. در مرحله بعد برای درمان دندان قروچه و درد و پوسیدگی ناشی از آن باید به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.

اگر دندان قروچه کودک شما، ناشی از استرس و فشار روانی است، با روش­هایی همچون تنظیم برنامه خواب روتین، تعریف داستان، پخش موسیقی ملایم، خواندن لالایی یا ماساژ قبل از خواب، می­توانید به کاهش اضطراب در زمان خواب کمک کرده و این عادت کودک را بهبود دهید.

ممکن است دندانپزشک برای رفع دندان قروچه کودکان، درمان­های متفاوتی را پیشنهاد کند:

• استفاده از گارد محافظ دندان، برای جلوگیری از ساییدگی و خوردگی دندان­ها
• کمک به کودک برای کاهش فشار عصبی
• درمان مشکلات زمینه­ای مانند انگل­های گوارشی یا کمبود ویتامین
• نرمش­های کششی و آرامش ­بخش قبل از خواب
• نوشیدن آب کافی قبل از خواب
• تقویت عمومی بدن با ویتامین­ها و مواد معدنی، خصوصا ویتامین B5، کلسیم و منیزیوم.

گارد محافظ دندان قروچه چیست؟

در مواردی که دندان قروچه شدید است، دندانپزشک برای جلوگیری از آسیب و شکستگی دندان­ها استفاده از گارد محافظ شفاف را تجویز می­کند. این محافظ، با قالب­ گیری از دندان­های بیمار ساخته می­شود و نرم و انعطاف ­پذیر است. گارد محافظ دندان قروچه بسیار شبیه به محافظ دندان مورد استفاده ورزشکاران است.

دندان قروچه کودکان در خواب طب سنتی

طب سنتی برای درمان خانگی دندان قروچه کودکان در خواب ، راهکاریی پیشنهاد داده­است. ریشه اصلی عادت دندان قروچه ممکن است دلایل روانی، مانند استرس، یا مشکلات جسمی مانند کمبود ویتامین و انگل­های گوارشی باشد.

برای تسریع درمان، ضمن برطرف کردن علت و ریشه اصلی مشکل دندان قروچه، می­ توانید از راهکارهای طب سنتی و درمان­های خانگی برای رفع این مشکل بهره بگیرید:

• استفاده از روغن اسطوخودوس یا لاوندر و استنشاق رایحه آن در زمان خواب
• عدم استفاده از خوراکی­ های کافئین­ دار قبل از خواب
• کمپرس گرم در ناحیه فک و دندان­ها برای آرامش و رهایی عضلات فک و صورت
• ماساژ صورت و فک و دهان پیش از خواب
• ماساژ عضلات گردن و صورت و فک با روغن بادام و روغن اسطوخودوس
• سعی بر سرگرم شدن با فعالیت­هایی که عضلات فک را درگیر نمی­کنند.
• عدم مصرف آدامس و سقز